mayalar kimdir ne demek?

Mayalar, Mesoamerika bölgesinde, günümüzde Meksika, Guatemala, Belize, El Salvador ve Honduras'ın bulunduğu topraklarda yaşayan bir antik uygarlıktır. MÖ 2000 yıllarında ortaya çıkmışlar ve MÖ 200-250 yılları arasında klasik dönemine ulaşmışlardır. Mayalar, bu dönemde geniş bir yerleşik hayata sahip oldular ve kendi yönetim yapıları, dini inançları, tarım, matematik, astronomi, yazı ve sanatlarıyla önemli bir medeniyet oluşturdular.

Mayalar, çok sayıda şehir devleti oluşturan ve bu şehirler arasında ticaret yapan bir toplumdu. Ticaretin yanı sıra tarım da ekonomilerinin temelini oluşturuyordu. Mısır, taze su oluğu ya da tarım arazisi bulunmayan bölgelerde ise balıkçılık yaygın olarak yapılırdı. Mayalar, tarımda geliştirdikleri ileri teknikler sayesinde çok verimli tarım yapabiliyorlardı. Özellikle mısır, fasulye ve kabak yetiştiriciliği çok yaygındı.

Maya dini, hayvan kurbanları, ritüel danslar ve muska gibi uygulamalarla doluydu. Maya mitolojisi, çok tanrılı bir sistem üzerine kuruluydu ve birçok tanrı ve tanrıçayı içeriyordu. Büyük meydanlar, piramitler, tapınaklar ve anıtlar dini törenler ve kurbanlar için kullanılırdı.

Mayalılar, matematik ve astronomi alanında da ileri seviyeye ulaşmışlardı. Karmaşık bir yazı sistemi geliştirdiler ve önemli olayları kaydetmek ve bilgi iletmek için kullanıyorlardı. Ayrıca, günümüze kadar kullanılmaya devam eden bir takvim sistemi olan Long Count Calender'ı geliştirdiler.

Maya uygarlığı, MS 900-1000 yılları arasında çevresel ve sosyal nedenlerle çöküşe geçti. İklim değişiklikleri, kuraklık, savaşlar ve iç çatışmalar, Mayaların yerleşik yaşam düzenlerini ve tarım sistemlerini bozdu. Bu olumsuz etkilerin bir sonucu olarak, birçok şehir terk edildi ve Mayalar, yeni bölgelere göç etti. Bugün bile Maya halkı Guatemala, Belize ve Meksika'nın bazı bölgelerinde yaşamaya devam etmektedir. Mayaların antik uygarlıkları, matematik, astronomi ve yazı sistemlerinin yanı sıra mimari ve sanat alanlarında da önemli bir miras bırakmıştır.